O goberno da Casa de
Coimbra, que estaba nas mâos do conde Arias Méndez ou Menéndez, tamén
referenciado coma conde de Miño e de Saavedra, herdouno o seu sobriño Froila
Gutiérrez, e a filla deste , a condesa Toda Froilaz, casada co conde Gonzalo
Menéndez, quen viña sendo primo carnal seu, consta como a derradeira condesa de
Portucale, sendo o seu fiel servidor até a sua morte, o conde Menendo González
ou Gonçalves, quen sucede coma rexente do rei Alfonso V e a sua filla Elvira,
coma Rex de Galicia.
Segundo consta en
referencias documentaes, o conde MEM ( Munio )Glez. aparece coma conde de
Portucale e benefactor do mosteiro de Lorvâo e tre os anos 985 e 988.
Aparece logo o conde
Menendo González, neto da condesa Mumadona, referenciada coma gobernadora do
territorio entre Douro e Miño, nomeando seu sucesor ao seu fillo Gonzalo
Méndez, enfrontado co seu parente, o conde Gonzalo Menéndez, casado coa condesa
Toda Froilaz. Ambolos dous morreron en batalla.
Entre os anos 985 e 1014
aparece referenciado coma gobernador do Condado Portucalense o conde Menendo
Lucidís.
Aloito Núñez, casado cunha
Gontiña, sen máis referencias, aparece referenciado coma sucesor do conde
Menendo González ou Gonçálves no goberno do Condado Portucalense, coma
confirmante de documentacións no 985 e coma defensor do Castelo de Vermoim
entre 1015 e 1016.
Nuno Aloitez, casado cunha
Ilduara (= Elvira) Menéndez, figura coma confirmante do rei Alfonso V de
Asturias e León no ano 1025, xunto co seu fillo Menendo Núñez, referenciado
coma gobernador do Condado de Portucale, sucedéndolle o seu fillo Nuno Mendes,
casado cunha Gonciña, e citado coma o derradeiro gobernador de Portucale.
A
partir destas datas, o goberno aparece nas mans do rei Alfonso VI, deixando o
Condado de Portucale á sua filla Teresa, filla da condesa Ximena Muñoz ou
Muñiz. O fillo de Teresa, dom Alfonso Enriquez será o primeiro rei de Portugal
coma Alfonso I.
Se nos fixamos un pouco na orde
de sucesión, confírmase que se mantiña a orde segundo se viña facendo dende os
tempos do Imperio Romano.
Por outra banda, o feito de que
os reises de Asturias mantivesen sempre unha relación coas mulleres da Casa de
Coimbra amosa, evidentemente, non somentes que poderían ser moi meiguiñas e que
enguedellasen aos rapaces, mais tamén podería ser que, polo meio, existirán
“intereses políticos”, pois evidentemente, o territorio da antiga Galaecia
sueva mantívose no seu “status” independente, e a proba témola, precisamente,
nas referencias sobor dos territorios nomeados, ao longo do século IX, coma
TERRAS PORTUCALENSES, logo, ao longo do século X coma CONDADOS PORTUCALENSES e
a finaes deste século e comenzos do século XI aparecen xa coma CONDADO DE
PORTUCALE.
No seu tratado sobor das raiñas
de España -tomo 1- o historiador P. Enrique Florez fala sobor da condesa Ximena
Muñoz ou Muñiz como “confidente” do rei Alfonso VI e responde a outros
historiadores sobor dos “conceptos” das relacións que se mantiñan na época. A
sua resposta coincide coas teorías de Vasconcelis, sobor do termo “amiga”,
evidentemente con dereito a “roce”, é dicir, mantíñanse relacións sexuaes, mais
que non era o mesmo nível que unha “concubina” ou variantes. ¡En resumo, a
“amiga” era libre, independente e considerada ao mesmo nível que o seu “amigo”
en termos de “igualdade de dereitos e obrigas”, e respeitada como “dona de
séu”!
Se nos atemos a este
condicionante, entón teríamola a herdeira real, dentro da orde de sucesión na
xefatura da Casa de Coimbra, Teresa de Portucale, descendente posiblemente dun
Mendo Arias, referenciado como fillo do conde Arias Méndez, segundo a relación
da Casa dos Arias de Saavedra, a casa que gobernóu o condado da Limia ao longo
dos séculos XI e XII, e referenciados coma descendentes do conde Suero, parente
de San Isidoro de Sevilla- s.VII- e que receberon o goberno do neto de
Hermenexildo Gutiérrez, o frade San Rosendo, derradeiro Princeps de Tude; e
segundo a costume e tradición, o home da herdeira era quen obtiña os títulos e
o goberno, polo que o rei Alfonso VI, que non era parvo nen tampouco persoa sen
ambicións, soubo ben do que facía cando deixóu como herdeira do territorio
portucalense á súa filla Teresa.
Mais logo de Teresa, a pregunta é
¿a quén lle correspondía o goberno, logo do seu fillo Alfonso? Porque segundo
se observa, o goberno pasaba de pais a fillos ou de nais aos fillos, mais de
seguido, tratándose dunha muller, o goberno das casas pasaba aos descendentes
masculinos directos e pola orde de edade, e ¡velaí, pérdese a pista ao derradeiro
conde, Nuno Mendes! E, por riba, temos varias líneas a seguir. Entre os séculos
XI e XII aparece, en Tude, un persoaxe, referenciado coma “hebreo”, un tal Pero
Mendes, mais pouco se sabe. Nas linaxes da Limia tampouco se atopa moita
claridade, ¡tódolo contrario!, ainda que faise notorio que se referencie a unha
das líneas desta casa, os “Pancenteno”, herdeiros do territorio do antigo
señorío do Deza, con protagonismo entre os séculos XII e XIII, pelas suas
reivindicacións sobor dos territorios que tiña o mosteiro de Melón.
O certo é que o sistema
“hereditario de pais a fillos” estabeleceuse na Baixa Edade Media e, ainda que
nos territórios da vella Gallaethia se mantivesen as tradicións nas familias, o
certo é que as vellas casas difumináronse nas treboadas do Tempo, cobríndose de
misterio e tamén esquecemento.
AIII
|
SX(866-910)
|
Hermes
=Hermenexildo
|
Vimara
|
Alfonso
|
Fdo.
|
|||||
OII
|
Arias
|
Gutier
|
Lucidio
|
Glo.
|
Diego
|
|||||
RII
|
930-950
|
Mendo
|
Froila
|
Nuno
|
Aloito
|
Hermenexildo
|
Mumadona
|
Menendo
|
||
OIII
|
950-955
|
Toda
|
Glo.
|
Nuno
|
Lucidio
|
Glo
|
Rdgo.
|
|||
BII
|
985-999
|
Mem-1
|
Aloito-3
|
Menendo-4
|
Menendo-2
|
Gutier
|
||||
AV
|
SXI(999-1027)
|
Nuno-5
|
Nuno
|
Elvira-raiña
|
Rdgo.
|
|||||
FI
|
1037-1065
|
Nuno-6
|
Sancha
|
Munio
|
||||||
AVI
|
SXII(1065-1109)
|
Nuno-7
|
Jimena
|
|||||||
U
|
Teresa
|
|||||||||
AVII
|
REINO DE PORTUGAL
|
AI
|
||||||||
FII
|
Se nos fixamos na orde de sucesión no
goberno do territorio portucalense, cos números, segundo aparecen
referenciados os sucesivos gobernadores, podémonos facer unha idea do resto,
¡sobran palabras!
|
|||||||||
AIX
|